"ΓΛΩΣΣΟΛΑΛΙΑ"- Οι πλάνες των πεντηκοστιανών

Αν εξετάσουμε με προσοχή τα συγγράμματα της «χαρισματικής αναζωπύρωσης», θα βρούμε ότι
αυτή η κίνηση μοιάζει πολύ με πολλές αιρετικές κινήσεις του παρελθόντος στο ότι βασίζονται πρωταρχικά,
ή ακόμα και εξ ολοκλήρου, σε μια μάλλον αλλόκοτη έμφαση σε δόγμα ή θρησκευτική πρακτική. Η μόνη
διαφορά είναι ότι τώρα η έμφαση δίνεται σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο το οποίο κανείς αιρετικός στο
παρελθόν δεν θεώρησε ως τόσο κεντρικό: τη γλωσσολαλιά.
Σύμφωνα με τον «καταστατικό χάρτη» πολλών πεντηκοστιανικών ομάδων, «Το βάπτισμα των
πιστών στο Άγιο Πνεύμα επιβεβαιώνεται από την ομιλία σε άλλες γλώσσες, που αποτελεί το πρώτο εμφανές
σημείο» . Και όχι μόνο είναι το πρώτο σημείο της μεταστροφής σε μια πεντηκοστιανική
ομάδα ή προσανατολισμό: σύμφωνα με τις μεγαλύτερες αυθεντίες του Πεντηκοστιανισμού, αυτή η
πρακτική πρέπει να συνεχιστεί αλλιώς το «πνεύμα» μπορεί να χαθεί. Γράφει ο David Du Plessis: «Η
πρακτική της προσευχής με γλωσσολαλιά πρέπει να συνεχίζεται και να αυξάνει στις ζωές αυτών που είναι
βαπτισμένοι στο Πνεύμα, αλλιώς μπορεί να ανακαλύψουν ότι οι άλλες εκδηλώσεις του πνεύματος γίνονται
σπάνιες ή σταματούν τελείως» . Πολλοί μαρτυρούν, όπως ένας Πεντηκοστιανό, ότι η
γλωσσολαλιά «έχει τώρα γίνει ένα ουσιώδες συμπλήρωμα της θρησκευτικής μου ζωής» (Lillie, σελ. 50). Κι
ένα ρωμαιοκαθολικό βιβλίο πάνω σ’ αυτό το θέμα λέει πιο επιφυλακτικά ότι από τα «δώρα του Αγίου
Πνεύματος» η γλωσσολαλιά «είναι συχνά, αλλά όχι πάντα, αυτό που λαμβάνεται πρώτο. Κατά συνέπεια για
πολλούς είναι ένα κατώφλι από το οποίο κανείς περνάει στο βασίλειο των δωρεών και καρπών του Αγίου
Πνεύματος» .
Εδώ μπορεί κάποιος να παρατηρήσει μια υπερβολική έμφαση που σίγουρα δεν είναι παρούσα στην
Καινή Διαθήκη, όπου η γλωσσολαλιά είχε αναμφισβήτητα μικρή σημασία, χρησιμεύοντας ως σημείο για
την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος (Πράξ. 2) και σε δύο άλλες περιπτώσεις (Πραξ. 10 και 19). Μετά τον 1ο,
ή ίσως το 2ο αιώνα, δεν αναφέρεται από καμμιά Ορθόδοξη πηγή, και δεν αναφέρεται να συμβαίνει ούτε καν
στους μεγάλους Πατέρες της αιγυπτιακής ερήμου, οι οποίοι ήταν τόσο γεμάτοι από το Πνεύμα του Θεού
που έκαναν πολλά καταπληκτικά θαύματα, συμπεριλαμβανομένης και της ανάστασης νεκρών. Η Ορθόδοξη
συμπεριφορά προς τη γνήσια γλωσσολαλιά, λοιπόν, μπορεί να συνοψιστεί στα λόγια του αγίου Αυγουστίνου
(Ομιλίες στον Ιωάννη, IV:10): «Τα πρώτα χρόνια το Άγιο Πνεύμα έπεφτε σ’ αυτούς που πίστευαν κι εκείνοι
μιλούσαν με γλώσσες που δεν είχαν μάθει, καθώς το Άγιο Πνεύμα τους έδινε λόγο. Αυτά ήταν σημεία
προσαρμοσμένα στην εποχή. Γιατί ήταν ταιριαστό να υπάρχει αυτό το σημείο του Αγίου Πνεύματος σ’ όλες
τις γλώσσες, για να δείξει ότι το Ευαγγέλιο του Θεού επρόκειτο να διαδοθεί μέσα από όλες τις γλώσσες σε
όλη την οικουμένη. Αυτό έγινε ως σημείο, και πέρασε». Και σαν για να απαντήσει στους σύγχρονους
Πεντηκοστιανούς με την περίεργη έμφαση που δίνουν σ’ αυτό το σημείο, ο Αυγουστίνος συνεχίζει:
«Αναμένεται τώρα ότι αυτοί που θα χειροθετηθούν, θα πρέπει να γλωσσολαλούν; Ή όταν χειροθετήσαμε
αυτά τα παιδιά, περίμενε κανείς από σας να δει αν θα γλωσσολαλήσουν; Κι όταν είδε ότι δεν γλωσσολαλούν
ήταν κανείς από σας τόσο διεστραμμένος στην καρδιά ώστε να πει ‘’αυτοί δεν έχουν λάβει το Άγιο
Πνεύμα’’;»
Οι σύγχρονοι Πεντηκοστιανοί, για να δικαιώσουν τη χρήση της γλωσσολαλιάς, αναφέρονται κυρίως
στην Α’ επιστολή του απ. Παύλου προς Κορινθίους (στ. 12-14). Αλλά ο άγιος Παύλος έγραψε αυτό το
απόσπασμα ακριβώς επειδή η γλωσσολαλιά είχε γίνει μια πηγή αταξίας στην Εκκλησία της Κορίνθου· και
παρ’ ότι δεν την απαγορεύει, αναμφισβήτητα ελαχιστοποιεί τη σημασία της. Γι’ αυτό, το εν λόγω
απόσπασμα, αντί να ενθαρρύνει οποιαδήποτε σύγχρονη αναζωπύρωση της «γλωσσολαλιάς», θα έπρεπε
αντιθέτως να την αποθαρρύνει – ιδιαίτερα όταν κάποιος ανακαλύπτει (όπως οι ίδιοι οι Πεντηκοστιανοί
παραδέχονται) ότι υπάρχουν άλλες πηγές γλωσσολαλιάς εκτός από το Άγιο Πνεύμα! Ως Ορθόδοξοι
Χριστιανοί ήδη ξέρουμε ότι η γλωσσολαλιά ως πραγματικό χάρισμα του Αγίου Πνεύματος δεν μπορεί να
εμφανιστεί μεταξύ αυτών που είναι εκτός της Εκκλησίας του Χριστού· αλλά ας κοιτάξουμε πιο προσεκτικά
αυτό το σύγχρονο φαινόμενο, για να δούμε αν κατέχει χαρακτηριστικά u960 που μπορούν να αποκαλύψουν την
πηγή προέλευσής του.
Αν έχουμε ήδη γίνει καχύποπτοι από την υπερβολική σημασία που δίνουν στη «γλωσσολαλιά» οι
σύγχρονοι Πεντηκοστιανοί, θα πρέπει να αφυπνιστούμε τελείως όταν εξετάσουμε τις συνθήκες κάτω από τις
οποίες συμβαίνει.
Απέχοντας πολύ από το να δίνεται ελεύθερα και αυθόρμητα, χωρίς την παρεμβολή του ανθρώπου –
όπως τα πραγματικά δώρα του Αγίου Πνεύματος – η γλωσσολαλιά μπορεί να προσκληθεί εντελώς
προβλέψιμα από μια συνηθισμένη τεχνική προσευχής από συγκεντρωμένη ομάδα, συνοδεία ψυχολογικά
υποβλητικών προτεσταντικών ύμνων («Εκείνος έρχεται! Εκείνος έρχεται!»), να κορυφωθεί με μια
«χειροθεσία», και καμμιά φορά να εμπλέκει τέτοιες καθαρά σωματικές προσπάθειες όπως την επανάληψη
μιας δεδομένης φράσης ξανά και ξανά (Koch, σελ 24), ή απλώς την εκτέλεση ήχων με το στόμα. Κάποιος
παραδέχεται πως, όπως πολλοί άλλοι, από τότε που γλωσσολάλησε «συχνά σχημάτιζε με το στόμα ανόητες
συλλαβές, σε μια προσπάθεια ν’ αρχίσει τη ροή της προσευχής με γλωσσολαλιά» (Sherrill, σελ. 127)· και
αντί τέτοιες προσπάθειες να αποθαρρύνονται, στην πραγματικότητα υποστηρίζονται από Πεντηκοστιανούς.
«Το να κάνεις ήχους με το στόμα δεν είναι ‘’γλωσσολαλιά’’, αλλά μπορεί να υποδηλώνει μια έντιμη πράξη
πίστης, την οποία το Άγιο Πνεύμα θα τιμήσει δίνοντας σ’ αυτό το άτομο τη δύναμη να μιλήσει σε άλλη
γλώσσα» . Άλλος Προτεστάντης πάστορας λέει: «Ο αρχικός φραγμός να γλωσσολαλήσεις,
μοιάζει να είναι απλώς η συνειδητοποίηση ότι πρέπει εσύ να ‘’μιλήσεις περαιτέρω’’... οι πρώτες συλλαβές
και λέξεις μπορεί να ηχούν παράξενα στ’ αυτιά σου. Μπορεί να είναι διστακτικές και άναρθρες. Μπορεί να
έχεις την αίσθηση ότι απλώς συμβιβάζεσαι... Όμως καθώς συνεχίζεις να μιλάς με πίστη... το Πνεύμα θα
διαμορφώσει για σένα μια γλώσσα προσευχής και δοξολογίας» . Ένας Ιησουΐτης
«θεολόγος» λέει πως έβαλε τέτοιες συμβουλές σε πράξη: «Μετά το πρόγευμα ένοιωσα σχεδόν να σύρομαι
σωματικά στο παρεκκλήσι όπου κάθησα να προσευχηθώ. Ακολουθώντας την περιγραφή του Jim για το πως
αυτός έλαβε το χάρισμα της γλωσσολαλιάς, άρχισα να λέω ήσυχα u963 στον εαυτό μου ‘’λα, λα, λα, λα’’. Προς
μεγάλη μου κατάπληξη, ακολούθησε μια γρήγορη κίνηση της γλώσσας και των χειλιών, συνοδευόμενη από
ένα τρομερό αίσθημα εσωτερικής αφοσίωσης».
Είναι δυνατόν ένας σοβαρός Ορθόδοξος Χριστιανός να μπορεί να μπερδέψει αυτά τα επικίνδυνα
ψυχικά παιχνίδια με τα δώρα του Αγίου Πνεύματος;! Ασφαλώς δεν υπάρχει τίποτα χριστιανικό, τίποτα
πνευματικό εδώ. Αυτή είναι μάλλον η σφαίρα των φυσικών μηχανισμών που μπορεί να μπουν σε
λειτουργία με συγκεκριμένες ψυχολογικές ή σωματικές τεχνικές, και η «γλωσσολαλιά» φαίνεται να
καταλαμβάνει βασικό ρόλο σαν είδος «μοχλού» σ’ αυτή τη σφαίρα. Όπως και να’ ναι, σίγουρα δεν υπάρχει
καμμιά ομοιότητα με το πνευματικό δώρο που περιγράφεται στην Καινή Διαθήκη, και είναι πολύ κοντά στη
σαμανιστική «γλωσσολαλιά» όπως εξασκείται στις πρωτόγονες θρησκείες, όπου ο σαμάνος ή μάγος γιατρός
έχει μια συγκεκριμένη τεχνική για να πέφτει σε έκσταση και μετά να δίνει ή να λαμβάνει ένα μήνυμα από
κάποιο «θεό» σε μια γλώσσα που δεν έχει μάθει. . Στις σελίδες που ακολουθούν θα
συναντήσουμε «χαρισματικές» εμπειρίες τόσο αλλόκοτες, που η σύγκριση με το σαμανισμό δεν θα φαίνεται
καθόλου παρατραβηγμένη, ειδικά αν καταλάβουμε ότι ο πρωτόγονος σαμανισμός δεν είναι παρά μια
ιδιαίτερη έκφραση ενός «θρησκευτικού» φαινομένου το οποίο, αντί να είναι ξένο στη σύγχρονη Δύση, στην
πραγματικότητα παίζει σημαίνοντα ρόλο στις ζωές κάποιων σύγχρονων «Χριστιανών»: του μεντιουμισμού