Ο ΑΡΕΙΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΝ ΝΙΚΑΙΑΣ.

Ο ΑΡΕΙΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ

Αλεξάνδρεια, η πόλη που ίδρυσε ο μέγας Αλέξανδρος για αιώνες ήταν το ισχυρό πνευματικό κέντρο της ανατολής με παραγωγή χιλιάδων φιλοσοφικών έργων. Δεν σταμάτησε αυτή η υπεροχή της Αλεξάνδρειας και με την σταδιακή επικράτηση του χριστιανισμού. Νέες ιδέες, προβληματισμοί, ερμηνεία των θείων γραφών, διατύπωση δογμάτων που οχύρωναν την εκκλησία έναντι σε οποιοδήποτε πρόσβαλε την αλήθεια της. εκέι στην πόλη της Αλεξάνδρειας ανεφάνη η αίρεση του Άρειου ο οποίος ήταν Αλεξανδρινός ιερέας. Η πηγή της όμως βρίσκεται σε μία άλλη σημαντική πόλη, στην Αντιόχεια και στον Λουκιανό ο οποίος είχε ιδρύσει θεολογική-εξηγητική σχολή με σημαντική επιρροή στη διδασκαλία και στο βίο της Εκκλησίας. Εκεί ζυμώθηκε και ξεκίνησε η αίρεση του Άρειου, ώστε πολλοί ομολόγησαν ότι ο Λουκιανός ήταν ο Άρειος πριν τον Άρειο. Η βάση το θεμέλιο και η ουσία της διδασκαλίας του Άρειου είναι η εξής πρόταση: "Ο Χριστός είναι κτίσμα, δημιούργημα, όπως τα υπόλοιπα δημιουργήματα του Θεού".
Στο πλευρό του Άρειου τάχθηκαν εξ΄αρχής σημαντικοί επίσκοποι ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν ο Ευσέβιος Καισαρείας, φίλος του αυτοκράτορα και ο Ευσέβιος Νικομηδείας. Καθώς άρχισε να αποκαλύπτεται η αίρεση του Άρειου ο Επίσκοπος Αλεξανδρείας απέκλεισε τον Άρειο από την συμμετοχή του στη θεία Ευχαριστία κάτι που είναι φρικτό για κάποιον που είναι μέλος της Εκκλησίας. Η ειρήνη είχε διαταραχτεί, η έριδα είχε ξεκινήσει με αφορμή την πεισματώδη στάση του Άρειου να επιμένει στην αιρετική διδασκαλία του. Ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος μόλις είχε κατατροπώσει τον αντίπαλο του Λικίνιο και ήταν αδιαφιλονίκητος και μόνος κυρίαρχος της αυτοκρατορίας, δεν συνειδητοποιεί στην αρχή την έκταση της αντιπαλότητας και καθώς πληροφορείται την διαμάχη που έχει ξεκινήσει αποστέλει ένα γράμμα με κομιστή τον Επίσκοπο Κορδούης Όσιο τον οποίο εκτιμά με σκοπό την ειρήνευση των αντιμαχόμενων πλευρών. Το γράμμα συνοψίζεται στην παρακάτω πρόταση: "Δώστε μου πίσω την ηρεμία μου ώστε η χαρά και η γαλήνη να ρυθμίζουν στο εξής την ζωή μου", με την προτροπή να έρθουν σε συμφωνία και να ειρηνεύσουν ο Αλέξανδρος με τον Άρειο. Ο Όσιος αφού εξέτασε την κατάσταση και διαπίστωσε ότι υπάρχει κίνδυνος διάσπασης και περαιτέρω διχονοιών και έριδων που θα δημιουργούσαν προβλήματα στην ενότητα της αυτοκρατορίας, κάτι που δεν ήθελε με τίποτα ο αυτοκράτωρ καθώς προσπαθούσε να δώσει νέα πνοή και να ανανεώσει την αίγλη και την ισχύ της αυτοκρατορίας, μπροστά στον κίνδυνο να διαρραγεί η ενότητα, αποφάσισε να συγκαλέσει την σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.χ.

Η Αγία Σοφία στη Νίκαια της Βιθυνίας

Ο ακριβής αριθμός των Επισκόπων που έλαβαν μέρος στη σύνοδο δεν είναι εξακριβωμένος αλλά υπάρχουν πληροφορίες ότι έλαβαν μέρος 318 Επίσκοποι οι περισσότεροι από την Ανατολή. Τον επίσκοπο Ρώμης εκπροσώπησαν 2 ιερείς, η δε Σύνοδος διήρκεσε δύο μήνες και δώδεκα ημέρες. Συζητήθηκαν διάφορα θέματα όμως το κύριο ήταν η αίρεση του Άρειου. Ο αριθμός των Επισκόπων 318 είναι συμβολικός και θέλει να δείξει ότι και ο Αβραάμ που αντιμετώπισε τους εχθρούς του με 318 ανθρώπους. ανάμεσα στους Πατέρες ήταν ο Ευστάθιος Αντιοχείας, ο Άγιος Σπυρίδων Επίσκοπος Τριμυθούντας,ο Παφνούτιος από τη Θηβαίδα,  ο Οικουμένιος με τον μέγα Αθανάσιο να ξεχωρίζει όλων και να διατυπώνει στην ουσία την πίστη της Εκκλησίας ενάντια στην αίρεση του Άρειου. Η Σύνοδος κατεδίκασε τον Άρειο και τα τρία σχίσματα που είχαν ταλαιπωρήσει την Εκκλησία μέχρι εκείνη τη στιγμή, το Νοβατιανό, το Μελιτιανί και του Παύλου Σαμοσατέα. Εξέδωσε είκοσι κανόνες συμπεριλαμβανομένου του Συμβόλου της Νίκαιας και κανόνισε την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα. Στο σύμβολο της Νίκαιας δηλώνονταν ξεκάθαρα ότι " Ο Ιησούς Χριστός είναι ομοούσιος του Πατρός δηλαδή φύσει Θεός", όρος με τον οποίο είχε αποτέλεσμα να καταδικαστεί ο Άρειος και η διδασκαλία του. Η παράδοση της Εκκλησίας μας αναφέρει δύο χαρακτηριστικά περιστατικά που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της Συνόδου.
Στο πρώτο ο Άγιος Νικόλαος μηνμπορώντας να αντέξει την αιρετική πλάνη του Άρειου τον χαστούκισε με αποτέλεσμα να διατάξει ο Μέγας Κωνσταντίνος την φυλάκιση του. Το δεύτερο περιστατικό έχει να κάνει με ένα θαύμα του Επισκόπου Τριμυθούντος Σπυρίδων, ο οποίος για να δείξει με ένα παράδειγμα την πλάνη του Άρειου πήρε ένα κεραμίδι και αφού έκανε το σημείο του σταυρού είπε: είς το όνομα του Πατρός, και η φωτιά με την οποία ψήθηκε το κεραμίδι ανέβηκε πρός τα πάνω, και συνέχισε, Και Του Υιού, και το νερό σαν δεύτερο συστατικό χύθηκε κάτω, και τελειώνοντας. "Και του Αγίου Πνεύματος" και το χώμα έμεινε στο χέρι του, επιβεβαιώνοντας την πίστη της Εκκλησίας ότι "Ο Θεός είναι ένας κατά την ουσία και την φύση, και κατά τα πρόσωπα και τις Υποστάσεις είναι Τριαδικός".  Το αποτέλεσμα της Α' Οικουμενικής Συνόδου Νικαίας ήταν ο αναθεματισμός του Αρείου. Ο αιρεσιάρχης, μαζί με δύο οπαδούς του επισκόπου της Αιγύπτου, εξορίστηκε στην Ιλλυρία.

Χριστός ο Θεός

Η Σύνοδος Νικαίας (325) κατέληξε στην άποψη ότι μόνο αν ο Χριστός είναι τέλειος Θεός είναι δυνατό να ενωθεί και ο άνθρωπος με το Θεό, γιατί κανείς άλλος εκτός του Θεού δεν μπορεί να ανοίξει το δρόμο γι’ αυτή την ένωση. Ο Χριστός είναι «ομοούσιος τω Πατρί». Δεν είναι ημίθεος ή ανώτερο πλάσμα, αλλά Θεός με την ίδια έννοια που ο Πατέρας είναι Θεός. Η αντίσταση της Εκκλησίας κατά του αρειανισμού και οι τελικές της θέσεις διατυπώνονται στο Σύμβολο της Νίκαιας.
 ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ
Τα 7 πρώτα άρθρα έγιναν στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325. Τα υπόλοιπα 5 προστέθηκαν στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο το 381.

1. Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα, ποιητὴν οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων.

2. Καὶ εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὸν μονογενῆ, τὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθέντα πρὸ πάντων τῶν αἰώνων· φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι' οὗ τὰ πάντα ἐγένετο.

3. Τὸν δι' ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσαντα.

4. Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, καὶ παθόντα καὶ ταφέντα.

5. Καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρα κατὰ τὰς Γραφάς.

6. Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός.

7. Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος.

8. Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ κύριον, τὸ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς* ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν.

9. Εἰς μίαν, Ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν.

10. Ὁμολογῶ ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.

11. Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν.

12. Καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος.

Ἀμήν.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣΔΡΟΜΟΣ.