Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης «Ἐμεῖς ἕναν κόπο θά κάνομε· θά ἀγαπήσομε τή μελέτη κι αὐτό θά μᾶς βάλει στήν ἁγιοσύνη»

Μέ τήν μελέτη ἡ ψυχή ἀγαθύνεται καί γίνεται ἁγία χωρίς πολύ κόπο Θέλετε νά βρεῖτε τή χαρά στή ζωή; Νά διαβάζετε Ἁγία Γραφή. Νά ἐκκλησιάζεσθε. Νά πλησιάζετε τόν Χριστό, νά Τόν ἀγαπήσετε. Νά προσέχετε τίς ἀκολουθίες: ὄρθρο, ὧρες, ἑσπερινό, ἀπόδειπνο, κ.λπ., γιατί τά λόγια τους εἶναι γραμμένα ἀπό ἁγίους. Εἶναι λόγια ἅγια, ἐρωτικά πρός τόν Χριστό, τήν Παναγία μας. Ἐγώ δίνω με- γάλη σημασία σέ αὐτά. Νά τά διαβάζετε καθαρά, μία μία λέξη, μέ νόημα, μέ λαχτάρα καί θεῖο ἔρωτα. Ὅ,τι σᾶς κάνει ἐντύπωση, νά τό ξαναμελετᾶτε κατ’ ἰδίαν. Τό βιβλίο τό γράφουμε μέσα μας καί τό ἔχουμε, ὅταν κάθε τόσο στεκόμαστε καί ἐμβαθύνουμε. Λίγο νά μελετᾶμε καί νά τό γράφουμε βαθιά μέσα μας. Ἅμα τ’ ἀγαπάεις τά γράμματα, σέ τραβοῦνε. Ἔχουν θησαυρούς μέσα. Ὅταν ψάλλετε τούς κανόνες, ὄχι ἁπλά νά λέτε τά λόγια, ἀλλά νά τά ἀπολαμβάνετε. Ἔτσι πολύ γρήγορα θά ἁγιασθεῖτε, χωρίς νά τό καταλάβετε. Καί ὅταν διαβάζετε τό Ψαλτήρι, νά τά λέτε κα- θαρά, μία μία τίς λέξεις. Νά μήν διαβάζετε μέ ἐπιπολαιότητα, ἀλλά νά τά ἀπαγγέλλετε μέ νόημα, μέ χαρά καί ἔρωτα. Νά διαβάζετε σάν νά μιλᾶτε σέ ἄνθρωπο, δηλαδή φυσικά, ἁπλά, μέ νόημα καί παρακαλε- στικά. Γιατί, ὅταν κανείς διαβάζει μέ νόημα δημιουργεῖται μέσα του εὐφροσύνη καί ἐνθουσιασμός. Μπαίνει στό κλίμα τῆς προσευχῆς. Ἡ ψυχή ἀγαθύνεται, οἰκοδομεῖται καί γίνεται ἁγία ἀναίμακτα, δηλα- δή εὔκολα, χωρίς πολύ κόπο. Ἔτσι, σιγά σιγά θά ἀποκτήσετε ἀγάπη, θά γίνετε «πρᾶοι, ταπεινοί τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. ια΄, 29). Θά σᾶς χαρίσει ὁ Θεός τήν ἁγία ταπείνω- ση, δηλαδή τήν ἀπόλυτη ἐμπι- στοσύνη. Ἐπίσης, μέ προσοχή νά διαβά- ζετε καί τούς βίους τῶν ἁγίων. Ζητῆστε τή βοήθειά τους. Μελε- τώντας τά βιώματα τῶν ἁγίων, θά τούς ἀγαπήσετε πολύ καί ἔτσι θά ὠφεληθεῖτε. Σιγά σιγά θά εὐφραί- νεσθε καί χωρίς νά τό καταλάβετε, θά θέλετε καί θά σκέπτεσθε ὅλο καί πιό πολύ τό καλό. Τό καλό θά γίνεται ἀπό ἀγάπη καί τό κακό δέν θά βρίσκει θέση. Ἀκούγοντας καί μαθαίνοντας ἔτσι, ἔρχε- ται ἡ ἐξυπνάδα καί ἡ ἀόρατος Χά- ρις τοῦ Θεοῦ καί ὁ ἔρωτας στόν Χριστό. Ἡ ἀγάπη στόν Χριστό με- γαλώνει, γεμίζει ἡ ψυχή, ζητάει τό ἀπόλυτο. Τί ἄλλο πιό ἀνώτερο; Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ὁ Χριστός μέσα μας. Χωρίς αὐτό δέν κάνουμε τίποτα. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι λόγια, εἶναι μηδέν. Οἱ κανόνες καί τά τροπάρια ἔχουν μέσα θησαυρούς Διαβάζοντας τό Ψαλτήρι καί τούς κανόνες βρίσκουμε σ’ αὐτά τούς τρόπους πού μεταχειρίσθηκαν οἱ ἅγιοι, γιά νά ἀγαπήσουν τόν Χριστό καί νά νικήσουν τό κακό. Γι’ αὐτό δοθεῖτε μέ τήν ψυχή σας σ’ αὐτά. Ἐντρυφᾶτε σ’ αὐτά. Ἀπο- λαῦστε τα. Σκοπός δέν εἶναι νά τά μάθουμε ἀπ’ ἔξω, ἀλλά νά τά κα- τανοήσουμε, νά ἐμβαθύνουμε καί νά ὠφεληθοῦμε. Μελετοῦμε καί ἀποστηθίζουμε τούς κανόνες τῶν ἁγίων, τήν Ἁγία Γραφή καί τά βι- βλία τῶν Πατέρων, ὄχι γιά νά αὐτοθαυμαζόμαστε λέγοντας πόσα βιβλία διαβάσαμε καί πόσα χωρία γνωρίζουμε ἀπ’ ἔξω, οὔτε πάλι γιά νά αὐξήσουμε τίς γνώσεις μας, ἀλλά γιά νά τά μαθαίνουμε καί μέ φόβο Θεοῦ νά τά ἐφαρμόζουμε. Οἱ Πατέρες γράφουν τά κείμενά τους καί τά τροπάρια μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, γι’ αὐτό καί κάνουν καλλιτεχνήματα. Ἡ εὐχή εἶναι ἔργο τους. Κάθε λέξη εἶναι πελεκημένη. Τήν τοποθετοῦν ἐκεῖ πού χρειάζεται, ὥστε νά μήν ἐξέχει. Ὅπως ὁ κτίστης, πού θέλει νά κτίσει τό οἰκοδόμημα, προσέχει τήν κάθε πέτρα, ποῦ θά τή βάλει, προσέχει τό δέσιμο τοῦ τοίχου, γιατί ἀλλιῶς θά πέσει, αὐτός πού γράφει μέ τήν εὐχή γράφει μέ τάξη, μέ ἁρμονία, διότι καί στήν ψυχή του μέσα ἔχει αὐτή τήν ἁρμονία. Ὅποιος ζεῖ κάτι, τό ζεῖ, τό ἐνστερνίζεται καί αὐθόρμητα τό γράφει. Σ’ αὐτόν πού τό διαβάζει, πού τό ἀκούει καί καταγίνεται μέ αὐτό, ἔχει μεγάλη ἀπήχηση. Ὑπάρχει ὅμως ἕνας κίνδυνος. Ἄν δέν προσέξουμε, μπορεῖ νά τ’ ἀκοῦμε καί νά τά ψάλλουμε τυπικά. Νά τά λέμε καί νά τ’ ἀκοῦμε, ἐπειδή πρέπει. Ἀκοῦμε πολλές φορές τά ἴδια, κουρα- ζόμαστε, δέν μᾶς ἀρέσουν καί μετά ἔρχεται ἡ ἀντίδραση. Μετά καμία ὠφέλεια, καμία χαρά. Ἀρχίζει ἡ ἀπελπισία καί ὁ διά- βολος δέν χάνει τήν εὐκαιρία νά κάνει τό κακό. Γι’ αὐτό, προσοχή στήν κάθε λέξη. Θέλει θεῖο ἔρωτα καί ἐνθουσιασμό. Ἡ μελέτη μᾶς ἁγιάζει Τό μυστικό εἶναι ὅτι μέ τή με- λέτη μπορεῖς νά γίνεις ἅγιος γρή- γορα, χωρίς νά τό καταλάβεις, ἀναίμακτα. Ὅταν μελετᾶς μέ ζῆλο καί ὄρεξη καί θεῖο ἔρωτα τά τροπάρια καί ἰδιαίτερα τόν κανόνα τοῦ κάθε ἁγίου, τό πε- τυχαίνεις. Τά ἐνστερνίζεσαι, τά ἐρωτεύεσαι, τ’ ἀγαπάεις, τά ζεῖς, γίνεσαι ἔνθεος. Κι’ ὅταν αὐτό γίνει μέ κάθε ἐπιμέλεια καί συνέπεια, ἁγιαζόμαστε. Μέ ὅ,τι κι ἄν ἀσχοληθοῦμε, εἶναι ἁγια- σμός. Εἴτε μουσική, εἴτε ἁγιογραφία, εἴτε... Νά αἰσθανόμαστε τή ζωή, τή χαρά, πού εἶναι ὁ Θεός, γιατί διαφορετικά μᾶς πιάνει τεμπελιά καί νωθρότητα. Ἡ μελέτη τῶν τροπαρίων κ.λπ. σέ κάνει νά εὐφραίνεσαι, νά νιώθεις ἡδονή καί ἀγάπη στόν Θεό. Εἶναι λόγια ἐρωτικά, ἅγια, αὐτά πού περιέχονται στό Ψαλ- τήρι, στήν Παρακλητική, στά Μηναῖα, γιατί ἀπευθύνονται στόν Χριστό μας ἐκ μέρους ἁγίων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἐμφοροῦνται ὑπό θείου ἔρωτος καί θείας ἀγάπης. Ἡ μελέτη λοι- πόν μᾶς ἁγιάζει, ἀφοῦ ὅταν συναναστρεφόμαστε μέ τούς ἁγίους, γινόμαστε καί ’μεῖς ἅγιοι.

. Ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Ζωοδόχου Πηγῆς - Χρυσοπηγῆς, Χανιά 2009, σσ. 527-533