«Ταπεινωθείς ἐπραῢνθης...»Άγιος Βησσαρίων

Η κοινωνία μας σήμερα ἀγαπητοί, ἔχει ἕνα ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό. Ἔχει πολλή ταραχή. Οἱ συνάνθρωποί μας, ἴσως καί ἐμεῖς, εἴμαστε πολύ ἀνήσυχοι καί ταραγμένοι.Τό πάθος τοῦ θυμοῦ ἔχει κυριεύσει τή ζωή μας. Μέ τήν παραμικρή αἰτία θυμώνουμε.

Ἀρχίζουμε ἀπό τήν ἀνυπομονησία καί τήν πικρία, φθάνουμε στήν παραφορά καί καταλήγουμε στή βία, στή βλασφημία καί στή χειροδικία ἀκόμη. Ὁπωσδήποτε μιά τέτοια κατάστασι δέν τή θέλουμε καί πρέπει νά ἐλευθερωθοῦμε.

Ὁ ἅγιος Βησσαρίων μᾶς προσφέρει σήμερα τό φάρμακο πού θεραπεύει τόν θυμό. Ἄν μάθουμε νά ἀντιγράφουμε τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου μας καί τῶν ἁγίων, ἄν θελήσουμε νά μιμηθοῦμε τόν Ἅγιο Βησσαρίωνα, θά ξεριζώσουμε τό πάθος τοῦ θυμοῦ.

Ποιό φάρμακο μᾶς ὑποδεικνύει ὁ ἅγιός μας; Μᾶς τό φανερώνει ὁ ἱερός ὑμνογράφος: «ταπεινωθείς ἐπραΰνθης…». Καλλιέργησες, ἀπέκτησες, ἔζησες τήν ταπείνωση  καί ἀπέκτησες καί τήν πραότητα.

1. Νά δοῦμε ἀντιπρο-σωπευτικά, κάποια περιστατικά τῆς ζωῆς του:

Ἡ ἐφηβεία, ἡ νεανική ζωή, εἶναι ἡλικία τῆς ἀντιδράσεως καί τῆς ταραχῆς. Ἡ ἐφηβεία ὅμως καί ἡ νεανική ζωή τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος εἶναι ἥσυχη, ἤρεμη, στολισμένη μέ τήν πραότητα.

Οἱ ἁπλοί μέν, ἀλλά εὐσεβεῖς καί ἐνάρετοι γονεῖς του, τόν ἀνέθρεψαν «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Ἀπό βρέφος τόν ἐδίδαξαν τά ἱερά γράμματα «τά δυνάμενα σοφίσαι εἰς σωτηρίαν …» (Β΄ Τιμόθ. γ΄, 15). Μέσα στήν Ἁγία Γραφή βυθιζόμενος, ἀνέκαμψε καί ἐγνώρισε καλά τό ἀρχέτυπο τῆς ταπεινώσεως καί τῆς πραότητος.

«Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμι καί ταπεινός τή καρδία (Ματθ. ια΄, 29)».

«Ὑπόδειγμα δέδωκα ἡμῖν, ἵνα καθώς ἐγώ ἐποίησα καί ἡμεῖς ποιῆτε…» (Ἰωάνν. ιγ΄ 15).

Ζοῦσε ἔπειτα ἀπό νωρίς κοντά σέ ἅγιο καί ταπεινό ἐπίσκοπο, τόν Λαρίσης Ἀρχιεπίσκοπο Μᾶρκο.

Ὅλα αὐτά τόν δίδαξαν νά ταπεινώνεται καί νά ὑπακούη, νά διακονῆ καί νά προσφέρη, νά θυσιάζεται γιά τούς ἄλλους, νά ἀγνοῆ τό ἐγώ του. Ἁγνός, καθαρός, ἀγωνιστής, γέμιζε ἀπό ἀρετές, ἀπό χάρι Θεοῦ. Πῶς νά θυμώσει; Δέν ζοῦσε κοντά στόν Ἀρχιεπίσκοπο Μᾶρκο γιά νά ἀπολαμβάνει τελετές καί πανηγύρεις, οὔτε γιά νά θωπεύη τόν ἐγωισ-μό τῶν ἄλλων καί τόν δικό του, ἀλλά ζοῦσε γιά νά ζῆ μέ τό Χριστό καί νά διακονῆ τούς πονεμένους ἀδελφούς.

Ἔγινε κληρικός καί μάλιστα Ἐπίσκοπος Ἐλασσῶνος. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ χριστιανοί τῆς Ἐλασσόνας δέν τόν δέχθηκαν. Ὁ ἅγιος Βησσαρίωνας, καίτοι νεότατος, δέν ἀντέδρασε. Δέν θύμωσε. Μέ συνειδητή πραότητα καί προσευχόμενος γιά τούς ἀντιδρῶντες, ἐπέστρεψε κοντά στόν πνευματικό του. Μέ τήν ταπείνωσί του τήν ἀληθινή, τόν ἑαυτό του τόν θεωροῦσε ἀνάξιο.

Ὅταν ἀργότερα προήχθη σέ ἐπίσκοπο Σταγῶν καί ἐκεῖ, ἐπί ἕξι ἔτη, ἀντιμετώπιζε ἀντιδράσεις, συκοφαντίες, ἐχθρότητες. Ταπεινούμενος, ἀντιμετώπισε τά πάντα μέ πραότητα, μέ ὑπομονή, μέ χαρά, μέ προσευχή γιά τούς διώκτας του. Ἔφθασε στήν ἄκρα Ταπείνωσι καί τήν τέλεια πραότητα. Καί ὁ Θεός μας τόν ἐβράβευσε. Ὅταν ἐκοιμή-θη ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Λαρίσης καί πνευματικός του «ψήφῳ πάντων τῶν ἐπισκόπων, κληρικῶν καί  τοῦ λαοῦ» ἐκλέγεται καί ἐνθρονίζεται στόν ἔνδοξο θρόνο τῆς Λαρίσης.

«Τόν ταπεινόφρονα και τόν πρᾶο», λέγει ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, «τόν ἀνα-γνωρίζουν καί τόν τιμοῦν ὅλοι, ὅπως θά τιμοῦσαν τόν ἴδιο τόν Θεό…». Αὐτό ἔγινε καί κατά τήν ἐκλογή τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος. Καί ὁ ἅγιός μας, ἔχων ὑπ’ ὄψιν αὐτό πού τονίζει ὁ σοφός Σειράχ, «ὅσο μεγάλος γινόταν, τόσο περισσότερο ταπεινωνόνταν». Στήν ταπείνωσί του προσέφερε περισσοτέρα ταπείνωσι καί στήν πραότητά του περισσοτέρα πραότητα…

Ἔτσι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων, ἀγαπητοί, παρά τίς συνεχεῖς προκλήσεις, ἐνοχλήσεις, δοκιμασίες, συκοφαντίες, διώξεις, ἔμεινε ὁ πρᾶος μιμητής τοῦ Χριστοῦ μας.

2.  Πάντοτε καί σήμερα, ἀγαπητοί, στό δικό μας πάθος, στόν δικό μας μικρό ἤ μεγάλο, ὁπωσδήποτε ὅμως ἐπιζήμιο καί ψυχοφθόρο, θυμό, προσφέρει τό φάρμακο, τήν ταπείνωση.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος μᾶς συμβουλεύει: «Κι ἄν σοῦ χρειάζεται φάρμακο μεγαλύτερο γιά τό θυμό σου, κοίταζε τούς βίους τῶν ἁγίων». Θά μᾶς ἔλεγε σήμερα: «μιμήσου τό παράδειγμα τοῦ ἁγίου Βησσαρίωνος».

Εἶναι γεγονός ὅτι, ὅπως τό δένδρο ὅταν κοποῦν οἱ ρίζες του, αὐτομάτως ξηραίνεται, ἔτσι καί ὁ θυμός ὅταν κοπῆ ἡ ρίζα του θά ξηραθῆ. Ἡ ρίζα του εἶναι ὁ πολυκέφαλος ἐγωισμός πού θεριεύει στήν ψυχή μας καί καλλιεργεῖ τόν θυμό.

«Περισσότερο ἀπό κάθε τί ἄλλο μᾶς χρειάζεται ἡ ταπεινοφροσύνη», λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, «γιά νά εἴμαστε ἕτοιμοι σέ κάθε ἐπικοινωνία μας καί νά λέμε «συγχώρεσέ μέ». Ἄν τό λέμε αὐτό ποτέ δέν θά θυμώνουμε».

Ὅπως λέει πάλι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «ὁ ταπεινός ἀνέχεται νά νικᾶται…, ἀνέχεται τούς ἄλλους, δέν συγκρούεται… Μιλάει πάντοτε μέ πραότητα καί ἐπιτυγχάνει καί τά ἐπί γῆς καί τά ἐν οὐρανῷ».

«Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν…». (Ματθ. έ 5). Ὅταν ζοῦμε τήν ἀληθινή ταπείνωση, θά ζοῦμε τήν αὐτογνωσία, τήν συνεχῆ μετάνοια, θά μποροῦμε νά φρονοῦμε τά ἄνω, θά ζοῦμε τήν κοινωνία μέ τό Θεό μας, θά ζοῦμε συνειδητά τήν πραότητα, δέν θά μποροῦν τά «σκύβαλα» τοῦ κόσμου νά μᾶς ἐνοχλήσουν, νά μᾶς παροργίσουν, νά μᾶς θυμώσουν, νά μᾶς ταράξουν…

«Ταπεινωθείς ἐπραΰνθης…».

Ἀγαπητοί, ὁ Ἅγιός μας σήμερα, μᾶς προσφέρει τό σπουδαῖο φάρμακο γιά νά διώξουμε τόν θυμό, νά γαληνέψουμε. Μή φύγουμε, λοιπόν, ἀπό αὐτόν τόν Ἱερό Ναό χωρίς τήν σταθερά ἀπόφασι νά ταπεινωθοῦμε, νά κόψουμε τή ρίζα τοῦ πάθους, τόν ἐγωισμό. Οἱ πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου θά μᾶς δώσουν τήν δύναμη. Ἀρκεῖ νά τό θελήσουμε.

Εὐχηθῆτε, Σεβασμιώτατοι, νά βάλουμε ἀρχή ἀλη-θινῆς ταπεινῆς ζωῆς, γιά νά γίνουμε πρᾶοι μιμηταί τοῦ ἁγίου, ἀλλά καί τοῦ ταπεινοῦ καί πράου Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν. 

* Ὁμιλία κατά τήν πολυαρχιερατική θεία Λειτουργία στόν πανηγυρίζοντα Ι. Ναό Ἁγίου Βησσαρίωνος Καλαμπάκας 15/09/2008.

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶ