ΑΓΙΟΣ- Ο άνθρωπος που μετέβη σε έναν άλλο τρόπο υπάρξεως

Άγιος είναι ένας άνθρωπος άντρας, γυναίκα ή παιδί, νέος ή γέρος ο οποίοςμέσα από μια προσωπική σχέση αυθεντικής αγάπης με το Θεό, διαποτίστηκε από τη Θεία Χάρη, «αλλοιώθηκε» και, από τον τρόπο ύπαρξης του ανθρώπου που ξέρουμε (το δικό μας), πέρασε σε ένα άλλο επίπεδο ύπαρξης, που ονομάζεται καινή κτίσις (Παύλος, Β΄ προς Κορινθίους, ε΄ 17, Γαλάτας, στ΄ 15 κ.α.) και, κατά το χριστιανισμό, ταυτίζεται με το επίπεδο στο οποίο θα είχαν φτάσει οι πρωτόπλαστοι, αν δεν είχαν διακόψει τη σχέση τους με το Θεό με σκοπό να γίνουν οι ίδιοι θεοί, αν δηλαδή δεν είχαν διαπράξει το προπατορικό αμάρτημα. Έγινε «όμοιος με το Θεό» στο βασικό χαρακτηριστικό του τρόπου ύπαρξης του Θεού, την αγάπη. Αυτό είναι η πραγμάτωση της προοπτικής του περίφημου καθ’ ομοίωσιν (ο άνθρωπος είναι ον κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού, Γενέσεως α΄ 26, 27, ε΄ 1, 8 .) και η ουσία του χριστιανισμού: «Τί εστι Χριστιανισμός; Θεού ομοίωσις κατά το ενδεχόμενον ανθρώπου φύσει» λέει ο άγ. Γρηγόριος ο Νύσσης προεκτείνοντας σε επίπεδο εφαρμογής(όπως πιστεύουμε οι χριστιανοί) το λόγο του Πλάτωνα «ο σώφρων ημών τω Θεώ φίλος, όμοιος γαρ, ο δε μη σώφρων ανόμοιός τε και διάφορος και άδικος». Αυτός ο τρόπος ύπαρξης των αγίων θεωρείται ο αληθινός τρόπος ύπαρξης του ανθρώπου, ύπαρξης που προεκτείνεται στην αιωνιότητα, ενώ ο δικός μας κοινός
τρόπος ύπαρξης, αν και τον θεωρούμε φυσικό, δηλ. κανονικό, στην πραγματικότητα (όπως την αντιλαμβάνονται πάλι οι άγιοι, που έθεσαν τα θεμέλια της χριστιανικής κοσμοθεωρίας) είναι παρά φύσιν⋅ αυτός ο κόσμος είναι κόσμος της Πτώσεως γι’ αυτό πάσχει από τα συμπτώματα του αλληλοσπαραγμού, της φθοράς και του θανάτου, δηλαδή του φυσικού και ηθικού κακού (φυσικό κακό ο θάνατος, ηθικό κακό η αδικία) που είναι οι συνέπειες του προπατορικού αμαρτήματος.
Οι χριστιανοί θεωρούμε ότι οι αγιασμένες ψυχές έχουν παρρησία στο Θεό, δηλαδή μπορούν να μεσιτεύσουν για τη σωτηρία του λαού, γι’ αυτό και δεν τους αποδίδουμε μόνο τιμές (με ακολουθίες ύμνων, εικόνες τους και ναούς προς τιμήν τους) αλλά και προσευχόμαστε σ’ αυτούς ως σε υψηλούς και ισχυρούς φίλους. Σε καμία περίπτωση δεν τους λατρεύουμε ούτε τους θεωρούμε θεούς⋅ είναι
άνθρωποι και μάλιστα οι κατ’ εξοχήν άνθρωποι (η κορύφωση της ανθρωπότητας), αν και η λαϊκή ευσέβεια δεν εμβαθύνει συνήθως τόσο πολύ πράγμα που σκανδαλίζει τους γραμματισμένους αλλά δεν ενοχλεί τους ταπεινούς, εφόσον βέβαια συνοδεύεται από αγάπη και αθωότητα στο μέτρο του
καθενός μας. Εννοείται ότι άγιοι δεν είναι μόνο καλόγεροι και παπάδες ή μάρτυρες⋅ υπάρχουν
πολλοί άγιοι έγγαμοι και οικογενειάρχες (π.χ. ο απόστολος Πέτρος, ο άγ. Σπυρίδωνας, ο άγ. Αυγουστίνος, ο άγ. Γρηγόριος Νύσσης, η αγία Ανθούσα, η αγία Νόννα, η αγία Υπομονή, η αγία Μακρίνα, γιαγιά του Μ. Βασιλείου, η αγία Ελένη. , ενώ οι μητέρες πολλών αγίων είναι επίσης αγίες⋅ φυσικά υπάρχουν και άγιοι σύζυγοι που τιμώνται μαζί (όπως οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα, γονείς της Θεοτόκου, Ζαχαρίας και Ελισάβετ, γονείς του Προδρόμου, Ακύλας και Πρίσκιλλα, οι μάρτυρες Τιμόθεος και Μαύρα κ.ά.), καθώς και μητέρες που μαρτύρησαν μαζί με τα παιδιά τους, όπως η αγία Σοφία με τις τρεις κόρες της, η αγία Ιουλίτα με τον άγ. Κήρυκο κ.ά., και τιμώνται μαζί μ’ αυτά.
Ας έχουμε, τέλος, υπόψιν ότι άγιος είναι κάθε άνθρωπος που «κερδίζει τον παράδεισο», που η ψυχή του γίνεται φωτεινή «εις τον αιώνα»⋅ «άγιοι είναι όλοι όσοι έχουν ορθή πίστη και την εφαρμόζουν στη ζωή τους» γράφει ο άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος⋅ «κι αν δεν κάνουν θαύματα, κι αν δεν θεραπεύουν δαιμονισμένους, είναι άγιοι». Χιλιάδες λοιπόν μικροί και μεγάλοι άγιοι έχουν περάσει από τον πλανήτη μας και δεν έχουν γίνει γνωστοί, όπως ο ανώνυμος τσαγκάρης, οικογενειάρχης, για την αγιότητα του οποίου έλαβε μήνυμα από το Θεό, ενώ βρισκόταν στην έρημο, ο Μ. Αντώνιος. Απορημένος πήγε και τον βρήκε (δεν τον γνώριζε πριν) και τον ρώτησε τί κάνει και έχει τόση χάρη από το Θεό. Τίποτα απάντησε ο τσαγκάρης. Ο άγιος επέμενε και τελικά εκείνος αποκάλυψε ότι δίνει
κάθε μέρα το ένα τρίτο από το μεροκάματό του στους φτωχούς⋅ όμως, όχι μόνο δεν είχε γίνει υπερόπτης για την ελεημοσύνη του (πράγμα που θα κατέστρεφε την αγάπη της καρδιάς του), αλλά και νόμιζε πως είναι ο χειρότερος άνθρωπος στην πόλη!

"Τα αλεξικέραυνα του θανάτου Σύγχρονοι άγιοι και όσιοι στην Ορθόδοξη Εκκλησία"
Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης.