Η αμερικανική NSA παραμένει ανεξέλεγκτη, όσα μέτρα και να ανακοινώνει ότι θα λάβει ο Ομπάμα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ανακοίνωσε τη μεταρρύθμιση της πανίσχυρης αμερικανικής μυστικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA). Στη 45λεπτη ομιλία του, λοιπόν, παρουσίασε μια μεγάλη γκάμα μέτρων, αλλαγών και πρωτοβουλιών, που, κατά τον ίδιο, θα εξαλείψουν τις αντιφάσεις που υπάρχουν, ανάμεσα στα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών, από τη μια, και στην ανάγκη να προστατευτεί η χώρα από τις εξωτερικές απειλές, από την άλλη. Αραγε, επιτυγχάνεται ο στόχος του για να «ελεγχθεί» η NSA, με τα μέτρα που θα ληφθούν; Είναι εξαιρετικά αμφίβολο.

Μια τέτοια πρωτοβουλία εκ μέρους του κ.Ομπάμα, πάντως, ήταν αναμενόμενη από πολύ καιρό. Αλλωστε, η μακρά σιωπή της κυβέρνησης σχετικά με τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν έπληττε το κύρος των ΗΠΑ, αλλά και την αμερικανική οικονομία. «Επλήγη η εικόνα της παγκόσμιας παντοδυναμίας των ΗΠΑ, οι οποίες επιχείρησαν να παρουσιάσουν ότι τα δικά τους συμφέροντα είναι για το καλό όλων», επισημαίνει στον ανταποκριτή της RBTH ο πολιτικός αναλυτής και καθηγητής του Διεθνούς Κρατικού Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας, Αντρέι Σουσεντσόφ.

Μεγάλη οικονομική ζημιά

Ωστόσο, αναφέρει ο ίδιος, σε πολλές χώρες, στο πεδίο της αντιπαράθεσης μεταξύ των οπαδών της παγκοσμιοποίησης και των υπέρμαχων της ενίσχυσης της εθνικής κυριαρχίας, η υπόθεση Σνόουντεν και οι αμερικανικές μαζικές υποκλοπές, ήταν ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ των δεύτερων. Ιδιαίτερα στον τομέα της προστασίας της προσωπικής ζωής, και, βέβαια, της εθνικής ασφάλειας, καθώς και της προστασίας της πληροφόρησης μέσω Ιντερνετ, κ.ο.κ..

Οσον αφορά το πλήγμα που δέχτηκε η οικονομία των ΗΠΑ, αυτό φαίνεται από τη μείωση της ζήτησης για αμερικανικά ηλεκτρονικά προϊόντα. Κάτι που οφείλεται στον φόβο ότι, μέσω αυτών, η NSA θα μπορεί να παρακολουθεί τα προσωπικά δεδομένα του καθενός. Ετσι, πολλοί σταματούν να χρησιμοποιούν αρκετά από τα γνωστά αμερικανικά προϊόντα, αλλά και τις αμερικανικές ιντερνετικές υπηρεσίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αμερικανικές εταιρίες Microsoft, Facebook, και άλλες, έχουν απώλειες πολλών εκατομμυρίων δολαρίων και η φήμη τους έχει υπονομευτεί, σημειώνει ο αναλυτής.

Δεν ελέγχεται η NSA 

Ο υποδιευθυντής του Ινστιτούτου ΗΠΑ και Καναδά της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Βαλέρι Γκαρμπούζοφ, σημειώνει ότι πολλοί θεωρούν όσα έγιναν -και το φαινόμενο Σνόουντεν, και όλες τις αποκαλύψεις- ως αποτέλεσμα της απουσίας ελέγχου της μυστικής Υπηρεσίας από την κοινωνία. Να σημειωθεί ωστόσο, ότι το σχέδιο μεταρρύθμισης του Ομπάμα προβλέπει την αντικατάσταση του στρατιωτικού προϊστάμενου της NSA με πολιτικό πρόσωπο, καθώς και την αναμόρφωση του «Μυστικού Δικαστηρίου», το οποίο δίνει την άδεια για τις εκάστοτε κατασκοπευτικές επιχειρήσεις της NSA. Αυτό όμως, δεν θεωρείται αρκετό, καθώς η πρόταση για τη μεταρρύθμιση του «Μυστικού Δικαστηρίου», κατά πάσα πιθανότητα θα απορριφθεί από το Κογκρέσο, ενώ και ο διορισμός πολιτικών προϊσταμένων στις υπηρεσίες πληροφοριών, ουδέποτε, όπως έχει αποδειχθεί, έχει προσδώσει μεγαλύτερη διαφάνεια στη λειτουργία τους. Κατά τον κ.Σουσεντσόφ, επίσης, τα μέλη του Κογκρέσου πιστεύουν ότι οι αλλαγές για το «Μυστικό Δικαστήριο», θα μειώσουν αισθητά τις δυνατότητες της NSA στην αντικατασκοπεία, και άρα θα επηρεαστεί η εθνική ασφάλεια.Πάντως, η ομιλία του Ομπάμα δεν βρήκε τη στήριξη όσων υποστήριζαν ότι θα πρέπει να μειωθεί ο ρόλος της NSA. Αντίθετα, και αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό, στηρίχθηκε μόνον από εκείνους που, προηγουμένως, τάσσονταν κατά της μεταρρυθμίσεων στην Υπηρεσία (ειδικότερα, του μέλους του Κογκρέσου, Πίτερ Κινγκ). Οσον αφορά τους υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αυτοί ήταν κριτικοί απέναντι στις πρωτοβουλίες του προέδρου, υποστηρίζοντας ότι είτε είναι μη υλοποιήσιμες, είτε έχουν χαρακτήρα διακήρυξης και δεν περιελάμβαναν το σημαντικότερο, δηλαδή την κατάργηση της παντοδυναμίας της NSA.

«Μεταρρυθμίσεις-μακιγιάζ»

«Ο Ομπάμα προσέγγισε με μεγάλη κατανόηση το πρόβλημα, αλλά παραιτήθηκε από μια ουσιαστική μεταρρύθμιση. Εφτασε ως το νήμα του τερματισμού, αλλά δεν το έκοψε», σχολιάζει ο εκτελεστικός διευθυντής της Αμερικανικής Ένωσης για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Άντονι Ρομέρο. Της ίδιας άποψης είναι και ο Β.Γκαρμπουζόφ από το ρωσικό Ινστιτούτο ΗΠΑ και Καναδά, ο οποίος αποκάλεσε τις προτάσεις «μεταρρυθμίσεις-μακιγιάζ», ενώ ξεχωρίζει μόνο δύο σημαντικές στιγμές στην ομιλία του Ομπάμα: Την πρόθεση για παραίτηση από τη μαζική σάρωση των κάθε λογής πληροφοριών που ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ, και την αποθήκευσή τους.

Από την πλευρά του, ο επιστημονικός συνεργάτης του μη κυβερνητικού Κέντρου πολιτικών μελετών της Ρωσίας, Ολέγκ Ντεμίντοφ, λέει για το θέμα στην RBTH: «Υπάρχουν διάφοροι τύποι μεταρρυθμίσεων. Ο πρώτος είναι οι αλλαγές στο νομικό πεδίο και συγκεκριμένα στη θέσπιση διοικητικών απαγορεύσεων. Ο δεύτερος είναι τα ρυθμιστικά και οργανωτικά θέματα. Δηλαδή η αναδιάρθρωση των τμημάτων, τα οποία απασχολούνται, για παράδειγμα, με την παρακολούθηση των ηγετών ξένων κρατών, καθώς και η μείωση του όγκου των δικτύων παρακολούθησης. Και το τρίτο επίπεδο, είναι η μείωση ή γενικότερα η κατάργηση των τεχνολογιών για αυτές τις παρακολουθήσεις». Επομένως, τονίζει ο αναλυτής, «θεμελιώδης αλλαγή ανακοινώθηκε μόνο για την τρίτη περίπτωση, αλλά ο Ομπάμα δεν θα το πράξει αυτό. Κι’ αυτό, διότι οι ίδιες τεχνολογίες (π.χ. για τηλεφωνικές υποκλοπές) υφίστανται και εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις, δηλαδή στην απαγορευμένη παρακολούθηση, στη συνήθη καθιερωμένη, όπως και σε εκείνες των ηγετών των ξένων κρατών αλλά των πολιτών της ίδιας της χώρας».Ένας από τους κορυφαίους επιστημονικούς συνεργάτες του Ινστιτούτου Διεθνούς Ασφάλειας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Αλεξέι Φένενκο, έφερε ως παράδειγμα «αληθινών μεταρρυθμίσεων» τους νόμους που είχε θεσπίσει ο προκάτοχός του Ομπάμα, Μπους ο νεότερος. Αλλά, προς την ανάποδη κατεύθυνση, απ’ ότι ο Ομπάμα. Σύμφωνα με τον αναλυτή, ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ περιορίστηκε σε διακηρύξεις, ενώ αντίθετα η κυβέρνηση Μπους είχε προβεί σε πραγματικά μεγάλες θεσμικές αλλαγές το διάστημα 2004-2005. Τότε, είχαν διευρυνθεί οι εξουσίες των μυστικών υπηρεσιών σε ό,τι αφορά την παρέμβασή τους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών και ιδιαίτερα στα ΜΜΕ, η CIA είχε λάβει το δικαίωμα για πολύ στενό έλεγχο των βάσεων ηλεκτρονικών δεδομένων των δημοσίων προσώπων, καθώς και για την εφαρμογή άλλων ανάλογων μέτρων. «Είναι φανερό ότι το σύστημα που είχε δημιουργηθεί τότε, χαρακτηριζόταν από μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό από εκείνο που υφίστατο έως τότε», επισημαίνει ο Φένενκο.

Πηγή